زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

مغالطه اعراب و اعجام





یکی از اقسام مغالطه لفظ مفرد، مغالطه در اعراب و اعجام است.


۱ - اقسام مغالطه



مغالطه بر دو قسم است:
۱. مغالطه لفظی؛
۲. مغالطه معنوی.

۲ - توضیح اصطلاح



مغالطه لفظی یا مغالطه لفظ مفرد است و یا مغالطه لفظ مرکب. از اقسام مغالطه لفظ مفرد، مغالطه در اعراب (زیر و زبر) و اعجام (نقطه داشتن و نداشتن یا جابه جایی نقطه‌ها) است. این مغالطه در موردی است که لفظ دارای معانی متعددی بوده و منشا این تعدد اموری است که خارج از ذات و جوهر کلمه بوده و بر هیئت آن عارض می‌شوند. بیان مطلب آن است که بیان کننده قیاس مغالطی (قایس) در لفظ تغییر و تحولی ایجاد کند که سبب اشتباه شود و آن تغییر یا در نطق به آن لفظ است مانند: "برید" را "یزید" تلفظ کردن یا "بازار" را "بازآر" تلفظ کردن، و یا تغییر در نوشتار و خط است و در هر حال یا تصحیف به اعجام و نقطه‌گذاری است مانند: لفظ مهمله و بی‌نقطه را با نقطه تلفظ کردن یا نوشتن مثل (محرم و مجرم).

۳ - مترادفات مغالطه اعراب و اعجام



مترادف‌های مغالطه اعراب و اعجام عبارت‌اند از:
غلط اختلاف اعراب و اعجام، غلط حال خارج از لفظ، غلط هیئت خارج لفظ، مغالطه اشتراک حال خارج لفظ، مغالطه اشتراک هیئت خارج لفظ و مغالطه احوال عرضی لفظ.
[۵] شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۹۶.


۴ - مستندات مقاله



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• مظفر، محمدرضا، المنطق.
• سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.
• علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.
• شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات.

۵ - پانویس


 
۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۵۱۹.    
۲. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۷۱.    
۳. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۴۸۰.    
۴. سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۳۴۸.    
۵. شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۹۶.


۶ - منبع


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مغالطه اعراب و اعجام»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۱۸.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.